Starten als zelfstandig helper
Steek jij een handje toe in de eenmanszaak van een vriend of familielid? Dan ben je – naast een reddende engel – officieel een zelfstandig helper. En ook al zie je het woord “zelfstandig”, toch hoef je zelf geen eenmanszaak te starten en een ondernemingsnummer aan te vragen. Gewoon aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds volstaat. Bij Xerius, bijvoorbeeld.
Wat is een zelfstandig helper?
Als zelfstandig helper ondersteun of vervang je een zelfstandige die een eenmanszaak heeft. Met andere woorden: je helpt een natuurlijk persoon van vlees en bloed. Je kan dus geen zelfstandig helper zijn van een vennootschap, zoals een nv of bv. In dat geval ben je een werkend vennoot.
Je gaat aan de slag zonder arbeidsovereenkomst, maar je dient wel aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Cruciaal is dat je beschikt over de vrijheid om je opdracht in te vullen zoals je dat zelf wil. Is dit niet het geval, dan moet je ingeschreven staan als werknemer.
Een voorbeeld maakt dit duidelijk
Je beste vriend – die je al kent sinds de lagere school – baat de cafetaria uit van een sporthal. Na de trainingen en wedstrijden van de zaalvoetbalclub komt hij handen te kort, dus schiet jij vier dagen per week te hulp. Jij kan dat doen zonder zelf een eenmanszaak op te starten. Je sluit gewoon aan bij een sociaal verzekeringsfonds als zelfstandig helper in de eenmanszaak van je vriend.
Krijg je de smaak te pakken, en wil je in het weekend ook bijspringen in het restaurant van je oom en het tuincentrum van je ouders? Dan kan je wel een eenmanszaak oprichten en een factuur sturen voor de uren die je overal klopt.
Wat als je slechts heel af en toe helpt in een zaak?
Dan ben je een toevallig helper: je werkt niet regelmatig in de zaak, en je klopt in totaal minder dan 90 dagen per jaar. Het woord “toevallig” is daarbij heel belangrijk. Ga je elk jaar helpen in het restaurant van je oom tijdens de kermis, de absolute topdagen van het jaar? Dan is er sprake van een weerkerende regelmatige hulp en ben je geen toevallig helper.
Je statuut als zelfstandig helper
“Zelfstandig helper” is niet de naam van je statuut, maar van de rol die je opneemt. Je kan dat doen onder het statuut van zelfstandige in hoofdberoep, in bijberoep, onder artikel 37 of als gepensioneerde. Welke categorie op jou van toepassing is? Dat hangt af van je situatie.
Hier vind je alvast een handig overzicht. Lees je er graag meer over, dan kan dat op de pagina die een overzicht geeft van de statuten.
Situatie 1: je hebt geen andere professionele activiteit
Dan sluit je aan als zelfstandige in hoofdberoep, en ben je zelfstandig helper in hoofdberoep.
Situatie 2: je hebt een job als werknemer of ambtenaar, en dat minstens halftijds of – als vastbenoemde leerkracht – minstens 60%
Je wordt zelfstandige in bijberoep, en bent dus zelfstandig helper in bijberoep.
Situatie 3: je bent gepensioneerd
Dan word je gepensioneerd-zelfstandige.
Situatie 4: je krijgt een uitkering
Sluit aan als zelfstandige in bijberoep. Vraag wel na of je als zelfstandige je uitkering behoudt. Op deze pagina lees je meer over je bijberoep als zelfstandige.
Je statuut bepaalt je sociale bijdragen – en dus je sociale rechten
Als zelfstandig helper ben je een zelfstandige. Bijgevolg betaal je sociale bijdragen, en geniet je in ruil van sociale rechten. De rechten en plichten als zelfstandige die jij hebt, hangen af van je statuut.
Verneem hier welke sociale rechten als zelfstandige je hebt.
Lees hier welke sociale bijdragen daar tegenover staan.
Op welk bedrag worden je sociale bijdragen berekend?
Zoals bij iedere zelfstandige is de berekening van je sociale bijdragen gebaseerd op je netto-jaarinkomen. Dat is het bedrag dat je betaald krijgt voor je hulp in de eenmanszaak, min de kosten die je hebt om die zelfstandige activiteit uit te oefenen.
Was je geen volledig jaar actief? Dan wordt er voor de berekening gekeken naar de kwartalen waarin je werkte.
De eigenaar van de eenmanszaak waarin jij de mouwen opstroopt is aansprakelijk voor je sociale bijdragen. Met andere woorden: betaal jij de bijdragen niet, dan zal hij of zij daarvoor worden aangesproken. Daarom dient deze “hoofdzelfstandige” een verklaring te ondertekenen, waarin die bevestigt dat jij zelfstandig helper bent.
Zelfstandig helper loon
Je hoeft geen factuur te maken om betaald te worden voor je werk. Zorg er wel voor dat je een bewijsstuk hebt van het bedrag dat je ontvangt. Je moet je inkomen immers kunnen verantwoorden voor de fiscus. Heb je hier vragen over? Een boekhouder kent het antwoord.
Wil je starten als zelfstandig helper?
Dat kan heel makkelijk, door gewoon aan te sluiten bij Xerius sociaal verzekeringsfonds. Je hoeft dus niet langs te gaan bij het ondernemingsloket of een btw-nummer aan te vragen. Je aansluiting verloopt bovendien helemaal digitaal en helemaal gratis. Was dit varkentje wel vóór je eerste werkdag als zelfstandig helper.
In sommige situaties is deze aansluiting als zelfstandig helper niet vereist:
- je telt nog geen 20 lentes en je bent nog niet in de huwelijksboot gestapt. Aansluiting is immers pas verplicht vanaf 1 januari van het jaar waarin je 20 wordt;
- je bent een student van maximum 25 jaar oud en hebt nog recht op groeipakket. Het is niet nodig dat deze kinderbijslag ook effectief wordt uitbetaald.
Wil je de aansluiting bij Xerius regelen in een vingerknip? Klik op de knop hieronder met de volgende informatie binnen handbereik:
- je rijksregisternummer
- het ondernemingsnummer van de eenmanszaak waar je een handje wil toesteken
- de verklaring van de hoofdzelfstandige